عسل و دیابت؛ آیا عسل برای بیماران دیابتی بی خطر است؟

بروز‌رسانی‌شده در دی 10, 1400

عسل و دیابت

اول سلام

ممکنه این سوالات ذهن شما رو درگیر کرده باشه برای همین در حال مطالعه این مقاله هستید.

1. آیا عسل برای دیابتی ها داریم؟
2. آیا دیابتی میتواند عسل مصرف کند؟
3. قند خون دیابتی ها با مصرف عسل بالا می رود یا نمی رود؟
4. اصلا عسل برای دیابت نوع 1 یا نوع 2 خوب هستش؟

دکتر فرانک قهرمان پور پژوهشگر ایرانی در مورد عسل و دیابت چنین می نویسد:

بسیاری از بیماران دیابتی در مورد ضرر و یا نفع عسل در مورد بیماری دیابت سوال می کنند در جواب این گونه بیماران باید گفت که در مورد دیابت شیرین مصرف عسل همان قدر مضر است که مصرف قند معمولی ضرر دارد ولی با در نظر گرفتن مواردی می توان عسل طبیعی را جایگزین مقدار قندی نمود که برای بیمار مجاز می باشد و باید توجه داشت که مصرف عسل به عنوان قند اضافی بر آنچه که در رژیم آنها پیش بینی شده مجاز نیست.

داویدوف پزشک روسی در این باره می نویسد:

عسل طبیعی برای بیماری دیابت ضروری است، علاوه بر اینکه ماده شیرین و خوشمزه است اگر به رژیم غذایی آنها اضافه شود بهتر می تواند نیازهای قندی آنها را برآورده کند تا اینکه به مواد قندی زیان آور روی آورند.

دکتر نائوم یوریش پزشک روسی بیماران خود را به خوردن عسل (به ویژه عسل غنی شده با ویتامین) که در انستیتو تحقیقاتی ویتامین در مسکو تولید می شود توصیه می نماید.

عسل ارزش سودمند خود را در درمان بیماری دیابت ثابت کرده است.

نکته مهم: کربوهیدرات ها با ماده ی قندی بالا (قند، شکر سفید و شکر تصفیه شده) ترشح انسولین را بیش از همه تحریک می کنند، ولی کربوهیدرات ها با مواد قندی پایین (قند میوه ها و عسل طبیعی) ترشح کمتر انسولین را موجب می شوند.

اخطار: آیا میدانید جهان پزشکی هنوز علت دیابت را نشناخته و درمان قطعی برای آن ندارد. پس به هوش باشید چون خطر در کمین شماست. اگر می خواهید بر دیابت چیره شوید باید اطلاع کافی از آن داشته باشید و مراقب سلامتی خود باشید.

آیا عسل قند خون را بالا میبرد؟

آیا عسل قند خون را بالا میبرد؟

• عسل اگر صد درصد طبیعی و خام هم باشه و یا عسلی با گلوکز کمتر هم می تونه قند بیماران دیابتی رو افزایش بده.
• هرچند عسل نسبت به قندهای تصفیه شده مانند شکر بهتر هستش، اما این موضوع اشتباه هستش که گفته میشه عسل، قند بیماران دیابتی را بالا نمی برد! دیابتی ها می تونن عسل را به مقدار کم و به جای قندهای ساده و با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه مصرف کنند.

جلوگیری از قطع عضو با عسل در افراد مبتلا به دیابت

برخی از پژوهشگران معتقدند که با مالیدن عسل بر روی زخم یک فرد مبتلا به دیابت می توان از لزوم قطع یک پای بیمار پیشگیری کرد.

پروفسور جنیفرادی استاد دانشکده پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه ویسکانسین که شش بیمار دیابتی خود را از خطر قطع عضو نجات داده است تحقیقات گسترده ای را در مورد خواص درمانی عسل آغاز کرده است. در این درمان پس از برداشت پوست و باکتری مرده عسل وارد زخم می شود و به دلیل خاصیت اسیدی خود باکتری را از بین می برد و از بروز عوارض مقاومت باکتریایی که در مصرف آنتی بیوتیک های استاندارد دیده می شود پیشگیری می کند.

به گفته این پزشک آمریکایی افراد مبتلا به دیابت معمولا از جریان خون ضعیفی برخوردارند و از آنجا که توانایی آنان برای مبارزه با عفونت کاهش می یابد، زخم هایشان به سختی درمان می شود. وی افزود تقریبا هر ۳۰ ثانیه یک قطع عضو ناشی از دیابت در جهان انجام می شود.

وی ضمن حائز اهمیت خواندن این موضوع برای بهداشت جهانی، اظهار امیدواری می کند که اگر بتوان ثابت کرد که عسل موجب شفای زخم افراد دیابتی می شود می توان امیدهای تازه ای را برای بسیاری از مبتلایان به دیابت به وجود آورد و احتمال آن زیاد است.

در حال حاضر در کشور نیوزلند برای درمان زخم های بستر و در اروپا به شکل یک درمان جایگزین از عسل استفاده می شود.

دیابت

دیابت نوعی اختلال متابولیکی است که با سطح بالای قند خون مشخص می شود. این یک بیماری است که بدن شما قادر به تولید انسولین نیست یا از آن به درستی استفاده نمی کند. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و به سلولها اجازه می دهد از گلوکز موجود در غذا به عنوان انرژی استفاده کنند. وقتی این گلوکز دیگر نتواند به سلول ها برسد ، در خون شما باقی می ماند و در نتیجه سطح قند خون را افزایش می دهد. قندها و نشاسته های خورده شده نمی توانند به عنوان انرژی مصرف شوند و از این طریق از طریق ادرار از بین می روند ( 1 )

عسل و دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2

مفهوم شاخص قندی برای مواردی که بدن توانایی تجزیه قندهای موجود در مواد غذایی را از دست میدهد، اهمیت بسیاری پیدا می کند.

غذاهای با شاخص قندی پایین، در بیماری دیابت و جلوگیری از مشکلات کرونری قلب، مفید می باشند. بنابراین:

• مصرف عسل های طبیعی با شاخص قندی پایین نظیر اقاقیا، می تواند برای بیماران دیابتی مفید باشد.
• مصرف ۵۰-۸۰ گرم عسل طبیعی و خام با منشاء گیاهی نامشخص، در افراد سالم و دیابتی باعث افزایش جزئی قند و انسولین خون نسبت به افرادی که از شکر و گلوکز استفاده کرده اند، می شود. این نشان میدهد که عسل طبیعی و خام برای افراد دیابتی سودمند بوده و موجب کاهش قند خون این افراد پس از مصرف نسبت به سایر قندها، میشود.

دیابت نوع ۲ به انسولین وابسته نیست.

• عسل طبیعی و خام توسط بیماران با دیابت نامشخص و دیابت نوع ۲، به خوبی تحمل میشود.
• براساس مطالعات اخیر، مصرف طولانی مدت غذاهای با شاخص قندی بالا، ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد، در حالی که مصرف ۷۰-۹۰ گرم عسل طبیعی و خام بطور روزانه، هیچ مشکلی برای بروز دیابت نوع ۲ ایجاد نمی کند و حتی روی بیماران مبتلا به این نوع دیابت، موثر می باشد.

آیا دیابتی نوع 2 می تواند عسل بخورد؟

در مقابل، دیابت نوع ۱ وابسته به انسولین و نوعی بیماری خودایمنی است.

• بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ نیز بطور قابل قبولی نسبت به عسل، مقاومت نشان میدهند. عسل موجب افزایش پپتید C بیشتری در مقایسه با مقدار گلوکز و فروکتوز می شود.

پپتید C، توده انسولین موجود در خون می باشد. همچنین فرض شده است که فروکتوز موجود در عسل، بر دیابت اثر مثبت دارد . عسل (بخصوص عسل گلام (Gelam) در مالزی)، اثرات حفاظتی در بیماری دیابت و افزایش قند خون و استرس های ناشی از مقاومت یا مصرف انسولین در بدن دارد.

• مشخص شده است که عسل زیرفون مقدار پپتید C کمتری در برابر میزان فروکتوز/گلوکز عسل تولید می کند.

عسل برای افراد سالم، کلسترول بالا و دیابت نوع 2

عسل برای افراد سالم، کسانیکه کلسترول بالا و دیابت نوع ۲ دارند، مفید می باشد.

در آزمایش های مختلفی که بر روی افراد سالم و کسانی که دارای کلسترول بالا بودند و یا اینکه دچار دیابت نوع دوم بودند، انجام شد، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که عسل یکی از مناسب ترین شیرین کننده ها برای تمام گروه های ذکر شده می باشد.

برای ۱۵ روز، به ۸ فرد سالم، ۶ بیمار با کلسترول بالا، و ۷ بیماری که دارای دیابت نوع دوم بودند به میزان مشابه ی شکر، عسل مصنوعی، و عسل طبیعی خورانده شد.

1. در افرادی که از سلامت کامل برخوردار بودند، مصرف شکر و عسل ساختگی با تاثیر منفی بر روی آنها داشت و یا به طور کلی هیچ تاثیری نداشت. این در حالی است که مصرف عسل طبیعی و خام در این افراد منجر به کاهش ۷ درصدی کلسترول، ۲% تری گلیسرید، ۶ هموسیستین ( یکی از فاکتورهای ریسک ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی)، و ۶ قند خون شد، همچنین HDL و یا همان کلسترول خوب خون آنها به میزان ۲٪ افزایش پیدا کرد.
2. در بیمارانی که دارای کلسترول بالا بودند، عسل مصنوعی میزان LDL یا همان کلسترون بد خون را کاهش داد. این امر در حالی است که مصرف عسل طبیعی و خام منجر به کاهش ۸ درصدی کلسترول شد که در این میان سهم کلسترول بد خون ۱۱ بود. همچنین پروتیئن انفعالی نیز تا ۷۵٪ کاهش پیدا کرد .
3. و نهایتا در بیمارانی که مبتلا به دیابت نوع دوم بودند، مصرف عسل طبیعی باعث کاهش قابل توجه قند خون در آنها گردید.

• بنابراین بهتر است کمی عسل را صبح ها در شیر، ظهرها در ماست و یا بعد از ظهر در چای (ولرم باشد) خود مخلوط کنید و از نوشیدن آن لذت ببرید.
• به نظر می رسد که مصرف یک قاشق عسل به طور روزانه، نیاز شما به مصرف داروهای مختلف را تا حد زیادی کاهش می دهد.
• هر چند آداب غذایی جدید، مانند گذشته به خواص غذایی فوق العاده عسل اهمیت نمی دهد، اما نباید فراموش کرد که عسل حاوی مقادیر زیادی ویتامین B2 ویتامین B6 و آهن و منگنز می باشد .

ژل رویال و دیابت

در سال ۱۹۵۶، اثرات ضد دیابتی ژل رویال منتشر شد! بله درست خوندید سال ۱۹۵۶ 🙂 اگر نمیدونید ژل رویال چی هستش این مقاله ژل رویال اکسیر جوانی، آشنایی با خواص ژل رویال و روش مصرف رو مطالعه کنید.

• ژل رویال با داشتن ترکیباتی نظیر HDA و سایر اسیدهای چرب، خواص ضد دیابتی دارد و مقاومت موش های آزمایشگاهی را به انسولین بهبود می بخشد.
• در آزمایشی، ۲۰ داوطلب با مصرف گلوکز به فاصله چند روز، و پس از آن مصرف ۲۰ گرم ژل رویال مورد آزمایش قرار گرفتند. آنالیز سرمی بدست آمده از خون این افراد، پس از ۲ ساعت از مصرف ژل رویال بطور قابل توجهی، سطوح پایین قند را نشان میداد.

پژوهش در ایران

• در پژوهشی در ایران، مصرف ۱۵ میلی گرم ژل رویال تازه روی دو نوع دیابت، اثر قابل توجهی در سطح گلوکز خون نداشت.
• در پژوهشی دیگر در ایران مشخص شد مصرف ژل رویال موجب پایداری انسولین در برابر سطوح قندی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ میشود.

در صورت ابتلا به دیابت آیا خطراتی برای خوردن عسل وجود دارد؟

• به خاطر داشته باشید که عسل شیرین تر از شکر هستش! اگر عسل رو جایگزین شکر کنید، فقط باید مقدار کمی از اون رو استفاده کنید.
• از آنجا که عسل می تواند بر قند خون تأثیر بگذارد، تا زمانی که دیابت کنترل نشود از مصرف آن و سایر شیرین کننده ها خودداری کنید.
• عسل باید در حد متوسط ​​مصرف شود. قبل از استفاده از آن به عنوان شیرین کننده با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر دیابت شما به خوبی کنترل شده است و می خواهید عسل را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، عسل طبیعی، ارگانیک یا خام را انتخاب کنید. این نوع برای افراد دیابتی بی خطر است زیرا عسل طبیعی هیچ قند اضافی ندارد.
• زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به خطر افتاده است، نباید عسل خام مصرف کنند، زیرا پاستوریزه نیست.
• اگر عسل فرآوری شده را از فروشگاه های مواد غذایی خریداری کنید ، ممکن است حاوی شکر یا شربت نیز باشد. شیرین کننده اضافه شده می تواند متفاوت بر قند خون شما تأثیر بگذارد

در صورت ابتلا به دیابت آیا خوردن عسل فوایدی دارد؟

• یکی از فواید خوردن عسل این است که می تواند سطح انسولین شما را افزایش دهد و به کنترل قند خون کمک کند.
• جایگزینی شکر با عسل نیز با توجه به اینکه عسل منبع آنتی اکسیدان است و دارای خواص ضد التهابی است نیز می تواند مفید باشد.
• یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان می تواند بدن را در متابولیسم قند بهبود بخشد، و خواص ضد التهابی موجود در عسل می تواند به طور بالقوه عوارض دیابت را کاهش دهد.
• التهاب می تواند منجر به مقاومت به انسولین شود، این زمانی است که بدن واکنش مناسبی به انسولین نشان نمی دهد.

شاخص قند خون و عسل

اثر قند موجود در عسل بر سلامتی انسان، همواره مورد بحث محققین بوده است که بدین منظور توضیحاتی در رابطه با نقش کربوهیدارتها در تغییر سطوح قند خون، ارائه خواهد شد.

امروزه، میزان قند غذایی را با شاخصی به نام GI یا Glycemic Index اندازه گیری می کنند.

• اگر شاخص قندی غذایی پایین باشد، سطوح گلوکز خون مقدار کمی افزایش می یابد، ولی اگر شاخص قندی غذایی (GI) بالا باشد، قند خون را به شدت افزایش میدهد.
• فروکتوز و گلوکز که از قندهای اصلی عسل میباشند، شاخص قندی (GI) ۱۹ و شاخص قندی (GI) ساکارز یا شکر خوراکی، ۶۸ است.
• بطور کلی عسل های با فروکتوز بالا نظیر عسل اقاقیا، شاه بلوط، آویشن و کلزا شاخص قندی به مراتب پایین تری دارند.

در ذیل، جدولی از شاخص قندی انواع عسل ها بر اساس منشاء گیاهی ارائه شده که بر پایه عسل های بدست آمده در استرالیا تنظیم شده است. عدم همبستگی مقادیر فروکتوز به شاخص قندی عسل، احتمالا به دلیل نسبت فروکتوز به گلوکز میباشد که در آزمایش های کیفیت عسل مورد توجه قرار می گیرد.

در صورت ابتلا به دیابت آیا خطراتی برای خوردن عسل وجود دارد؟

مشخص شده است که عسل های تک گل، مقادیر متفاوتی فروکتوز دارند در آزمایشی بر روی چهار نوع عسل بدست آماده از آمریکای شمالی، مشخص شد که شاخص قندی فروکتوز در این عسلها بطور قابل توجهی نسبت به عسل های استرالیا بالاتر بوده و در محدوده ۶۹- ۷۴ میباشد. در دیگر نمونه های بدست آمده از عسل های با منشا گیاهی نامشخص در آمریکا، این شاخص عدد ۳۵ را نشان داد.

در آزمایش های اخیر روی عسلهای آلمانی، شاخص قندی (GI) بین ۴۹- ۸۹ اندازه گیری شد. در این تحقیق شاخص قندی عسل اقاقیا، زیرفون، خلنگ و شاه بلوط حدود ۴۹- ۵۵ ارزیابی شد. شاخص قندی عسل کلزا ۶۴ و شاخص قندی عسلک زنبور عسل ۸۹ اندازه گیری شد که این شاخص بالا به دلیل وجود قند ملزیتوز در عسلک می باشد.

اثر مصرف ۷۵ گرم محلول شکر با عسل زیرفون در سرم حاوی انسولین و پپتید C در انسان ارزیابی شد.

این پارامترها برای عسل پایین تر بود.

• میانگین غلظت گلوکز در عسل کمتر و در حالیکه مقایسه مستقیم، تفاوت معنی داری را بین شاهد و تیمار نشان نداد.
• از طرف دیگر میزان غلظت گلوکز در سرم حاوی انسولین، در نمونه عسل با گذشت زمان، مقدار کمتری نسبت به شاهد را نشان داد.

شاخص قندی بعنوان مفهومی در نقش قندها در چاقی افراد تفسیر می شود، که نشان میدهد عسل های با شاخص قندی پایین تر، ارزش بیشتری نسبت به عسل های با شاخص بیشتر دارند.

بطور کلی شاخص قندی به همراه میزان کربوهیدارت با واحد ۱۰۰ در نظر گرفته می شود. شاخص کمتر از ۱۰، پایین، بین ۱۰ – ۲۰ متوسط و بالای ۲۰ واحد بالا ارزیابی می شود.

عسل و گیاهان مؤثر بر بیماری دیابت

ترکیبات شیمیایی عسل هضم آن را نسبت به قند آسان تر ساخته و متابولیسم آن ترشح انسولین را مانند قند افزایش نمی دهد. بنابر این می توان از عسل در مقادیر کم به عنوان جایگزین سالم برای مصرف مرتب و مداوم قند و شیرین کننده های مصنوعی استفاده کرد.

پزشکان یورودیک و یونانی عسل را به عنوان یک داروی حیاتی قرن ها مورد استفاده قرار داده اند و دانشمندان امروزی هم آن را عنوان یک داروی مؤثر و بدون عوارض جانبی برای انواع بیماری ها قبول دارند. عسل که حاوی فروکتوز (قند میوه) است در طب سنتی برای دیابتی ها مجاز دانسته شده است زیرا تنها قندی است که برای جذب خود، نیاز به انسولین ندارد.

یکی از دانشمندان قرن هشتم می گوید: «عسل روی زبان شیرین ولی در داخل بدن تلخ مزه است و ضرری برای دیابت ندارد».

عسل طبیعی به شرطی که در خوردن آن رعایت اعتدال شود برای مبتلایان به دیابت مفید است.

سایر روش های درمان:

• دانه تمشک سیاه هندی دارای یک خاصیت قطعی ضد دیابت است. 1/4 قاشق چای خوری پودر تخم های آن را هر روز صبح با یک قاشق چای خوری عسل میل نمایید. این کار کمک می کند تا انسولین بدن قند را بهتر بسوزاند. میوه تمشک سیاه هندی هیچ گونه خاصیت ضد دیابتی ندارد؛ منتهی دانه های آن تا ۲۰ درصد قند خون را پایین می آورند.
• مقدار مساوی پودر دانه تمشک سیاه هندی و پودر زردچوبه را با هم مخلوط و روزی ۲ بار نصف قاشق چای خوری همراه با کره و عسل میل نمایید.
• یک قاشق غذاخوری آب انگور فرنگی هندی، یک قاشق چای خوری آبلیمو و یک قاشق چای خوری عسل را به یک فنجان پر از آب ولرم اضافه کنید و هر روز صبح ناشتا بنوشید.
• یک قاشق چای خوری پودر دانه انجیر به همراه یک قاشق چای خوری عسل روزانه یکبار مقدار قند خون را تنظیم می کند. هر چیزی در طبیعت به کار می آید. بنابر این تخم انجیر هم خاصیتخودش را دارد.
• انجیر نیز اثر ضد دیابت دارد. برای درمان بیماری در مراحل اولیه آن، می توان از مخلوط دانه های انجیر در عسل استفاده کرد.