بروزرسانیشده در بهمن 6, 1400
گرده گل چیست؟ در واقع سلول جنسی نر در گیاهان گل دار است که در کیسه های بساک گل تولید شده و به عنوان اندام نرینه در گیاهان نقش تولید مثلی دارد. دانه گرده ممکن است به اشکال مختلف کروی، تخم مرغی، چهار وجهی و رشته ای و رنگ های سفید، زرد، قهوه ای، سبز، قرمز و سیاه باشد. قطر دانه های گرده از ۱۵ تا ۲۵۰ میکرومتر متغیر است.
زنبورعسل در حین ملاقات با گل ها، این دانه های گرده را جمع آوری و با خود به کندو حمل می کند. این گرده ها در واقع مهم ترین منبع پروتئینی جیره ی غذایی زنبورعسل محسوب می شوند. درحالیکه عسل تنها بیشتر به لحاظ کربوهیدرات ها و منبع انرژی زنبور عسل مطرح است، گرده گل طیف وسیعی از مواد ضروری کلنی اعم از پروتئین ها، چربی ها، آمینواسیدها، کربوهیدرات ها، ویتامین ها و … را تأمین می نماید.
فهرست مطالب:
- 1 گرده گل چیست؟
- 2 گرده گل به چه صورت توسط زنبورعسل جمع آوری می شود؟
- 3 خواص گرده گل (گرده زنبور)
- 4 نگهداری گرده گل
- 5 طریقه مصرف گرده گل (گرده زنبور)
- 6 مقدار مصرف گرده گل
- 7 گرده گل باکیفیت چه ویژگی هایی دارد؟
- 8 آیا عطر و طعم شاخص کیفیت گرده گل است؟
- 9 گرده زنبور عسل (گرده گل) چه طعمی دارد؟
- 10 خواص گرده گل برای ورزشکاران (خواص گرده گل برای بدنسازی)
- 11 مضرات گرده زنبور عسل
- 12 در هنگام خرید گرده گل باید به چه نکاتی توجه کرد؟
- 13 فرآورده های دارویی و تجارتی گرده زنبور عسل
گرده گل چیست؟
گرده گل: زنبور عسل گرده ی گل ها رو جمع آوری می کند و با انتقال دادن آن ها به کیسه های کوچکی که به سبد گرده معروف اند و در پا های عقبی این حشره قرار دارند، گرده را به کندو می برند. گرده گل، پودری با رنگهای مختلف بوده که توسط زنبور از گلها جمع آوری شده و به تغذیۀ لاروها و زنبوران جوان می رسد. گرده خواص تغذیه ای فوق العاده ای داشته و هیچ چیز دیگر نمی تواند جای آنرا در تغذیه ی زنبور بگیرد.
زنبور عسل دو غذای اصلی دارد:
- گرده گل
- عسل
اگر ما عسل را برای زنبور عسل، برنج فرض کنیم گرده زنبور چیزی مثل مرغ و گوشت هستش.
گرده گل خواص تغذیه ای و درمانی زیادی دارد؛ حاوی عناصر معدنی، اسیدهای آمینۀ و اسیدهای چرب ضروری و ویتامین های مورد نیاز بدن می باشد و به عنوان مکمل غذایی، همۀ کمبودها را جبران می کند، بازده متابولیسم مواد غذایی را در بدن بهبود می بخشد. خواص آن شبیه خاویار بوده و باعث بالا رفتن قدرت بدنی و جنسی شده و نیز باعث بدست آوردن نیروی جوانی می گردد.
نکته: وجود گرده گل در عسل، یکی از راههای تشخیص طبیعی بودن آن می باشد. البته به دلیل کوچکی قطر ذرات گرده (یک هزارم تا یک دهم میلی متر) این ذرات با چشم غیر مسلّح دیده نمی شود و در آزمایشگاه و با کمک میکروسکوپ می توان آنها را دید.
در شرایط کنونی، قیمت هر کیلو گرده گل بر حسب کیفیت متغییر می باشد.
گرده گل یکی از غنی ترین و مقوی ترین مواد غذایی است که علاوه بر نقش بسیار مهمی که در تغذیه زنبورعسل دارد، در سبد غذایی انسان نیز از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار است.
چنانکه در منابع علمی معتبر از آن به عنوان غذای کامل نام برده می شود. مهم ترین ترکیبات گرده گل را پروتئین ها (متوسط 23 درصد) کربوهیدرات های قابل هضم (30 درصد) قندها (26 درصد) چربی (در حدود 5 درصد) عناصر معدنی (1.6 درصد) و ترکیبات فنولی (در حدود 2 درصد) تشکیل می دهند. علاوه بر این بعضی ویتامین ها خصوصا ویتامین های گروه B، آنزیم ها، آمینواسیدها و سایر ریزمغذی های ضروری بدن نیز در مقادیر کمتر در گرده گل شناسایی شده است
میزان پروتئین خام، کربوهیدرات، ویتامین ها (خصوصا ریبوفلاوین و نیانین) و مواد معدنی (آهن، پتاسیم و کلسیم در اغلب گرده ها از گوشت گوساله و لوبیا بالاتر است. در یک بررسی میزان ارزش غذایی یک پوند (۴۵۰ گرم) منابع پروتئینی مختلف با گرده گل مورد آزمایش قرار گرفت با بررسی مشخص شد که گرده گل می تواند به عنوان یک منبع پروتئینی بسیار غنی که سرشار از سایر ریزمغذی های ضروری بدن نیز هست مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین افراد گیاه خوار و کسانی که با مصرف گوشت مشکل دارند می توانند برای تأمین سهمی از منابع پروتئینی و چربی مورد نیاز بدن خود، از گرده گل استفاده نمایند.
علاوه بر این با توجه به میزان انرژی دریافتی کمتر در مقایسه با گوشت، می تواند به عنوان یک فراورده گیاهی سالم و طبیعی در برنامه های کاهش وزن استفاده شود. (گرده گل برای لاغری)
گرده گل به چه صورت توسط زنبورعسل جمع آوری می شود؟
هنگام ملاقات با گل ها، کل بدن زنبورعسل که پوشیده از موهای بسیار ریز است توسط ذرات گرده گل پوشانده می شود. زنبورعسل به کمک پاهای خود این گرده ها را از سطح بدن جمع آوری و برای فشرده سازی مقداری مواد بزاقی و شهد گل ها را به آن اضافه می کند.
بدین ترتیب یک ترکیب خمیری شکل به دست می آید که به صورت ساچمه های کوچک در سبد گرده ذخیره می شود. وزن هربار گرده زنبورعسل در حدود 8 تا 10 میلی گرم است و زنبورعسل برای جمع آوری آن به طور متوسط باید حدود ۲۰۰ گل را ملاقات کند. در شرایط آب و هوایی خوب و در یک مرتع با تنوع گیاهان گرده زا، حدود ۵۰۰۰ بار گرده توسط زنبورهای چراگر وارد کندو می شود.
خواص گرده گل (گرده زنبور)
امروزه مصرف کننده گان آگاه به سلامت، ترجیح میدهند که مواد طبیعی و سالم را جایگزین مواد غذایی فرآوری شده نمایند. یک رژیم غذایی سالم بایستی علاوه بر تامین انرژی روزانه، مواد مغذی و ضروری برای رشد و سلامت جسمی و روحی بدن را برآورده نماید.
با مصرف روزانه ۵۰ گرم گرده گل سهم عمده ای از ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز روزانه ی بدن و مصرف روزانه ۱۵ گرم گرده گل تمامی آمینو اسیدهای ضروری بدن به طور کامل تأمین میشود.
گرده گل علاوه بر نقش تغذیه ای و مکمل غذایی، در طولانی مدت به جهت تأمین ریزمغذی های ضروری بدن از طیف وسیعی از بیماری ها پیشگیری میکند و در واقع می تواند به عنوان یک فرآورده گیاهی سالم و طبیعی اثرات دارویی و درمانی نیز داشته باشد.
گرده گل در بسیاری از کشورها به صورت قرص، کپسول و یا مخلوط با عسل به متقاضیان عرضه می شود. گرده گل باید در جای خشک و خنک نگهداری شود.
لازم به ذکر است مصرف گرده گل در برخی از افراد ممکن است ایجاد حساسیت نماید.
گرده علاوه بر خواص غذایی، خواص دارویی زیادی نیز دارد از مهمترین اثرات درمانی اثبات شده گرده گل، می توان به:
- ضدالتهاب
- درمان پوکی استخوان
- تقویت کننده طبیعی سیستم ایمنی
- بهبود دهنده ضعف جسمانی و کم اشتهائی
- تنظیم کننده فعالیت روده
- اثرات آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی
- درمان بیماری های روده ای از طریق مبارزه با باکتری ها و کولی باسیلوزها
- رفع اختلالات کارایی بدن
- کاهش کلسترول و چربی خون
- کم کردن فشار خون (کاهش دهنده فشار خون)
- افزاینده هموگلوبین و اریتروسیت (گلبول قرمز) خون
- کاهش دهنده و از بین برنده حساسیت به گرده (درمان آلرژی)
- نیرو بخش بودن برای افرادی که در حال گذراندن دوران نقاهت هستند
- افزاینده شیر
- افزایش دهنده قدرت تولید مثل (افزایش دهنده نیروی جسمی و جنسی)
- درمان کم خونی
- جلوگیری از ریزش مو
- رفع ورم پروستات (کنترل کننده التهاب پروستات)
- مبارزه با پیری و فرتوتی را می توان نام برد.
گرده زنبور عسل به دلیل دارا بودن ویتامین ب کمپلکس، ویتامین های دیگر مواد معدنی پروتئین ها و مهمتر از آن آنتی اکسیدان های مفید، با مولکول های رادیکال آزاد که به سلول ها آسیب می رسانند، مبارزه می کند.
گرده حاوی اسید هیدروکسامیک است و مصرف آن از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کند.
گرده ی گل، به علت غنی بودن از پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی و… در تغذیه انسانی کاربرد دارد. مصرف روزانه ۱۵ گرم گرده گل، مقدار اسید آمینه مورد نیاز انسان را تأمین می کند.
گرده گل از ۱۹ نوع اسید آمینه، ۱۳ نوع اسید چرب، ۱۵ نوع ماده معدنی، ۶ نوع قند و ویتامین های K، E ، D ، C ،A و گروه ویتامین های B نظیر B12 ،B6 ،B5 ،B2 ،B1 تشکیل شده است.
میزان پروتئین گرده گل ها بسته به نوع گیاه بین 40-10 درصد می باشد. تنوع بسیار زیاد گیاهان باعث شده که گرده گل ها از نظر خواص، اندازه، رنگ، مقدار و میزان ترکیبات متفاوت، و گرده گل هر گیاه منحصر به آن گیاه بوده، مصارف و کاربرد خاصی داشته باشد.
تفاوت در ترکیب بندی گرده تا حد زیادی به ترکیب بندی گیاه منشاء بستگی دارد. (جدول: ترکیبات و اجزاء مختلف شناسایی شده در گرده)
اجزاء | حداقل و حداکثر | اجزاء | حداقل و حداکثر |
---|---|---|---|
اجزاء اصلی | گرم در 100 گرم | مس | 16-2 |
پروتئین | 40-10 | منگنز | 110-20 |
لیپید | 13-1 | ویتامین ها | میلی گرم در کیلو گرم |
کربوهیدرات کل | 55-13 | کاروتن | 200-10 |
فیبر غذایی، پکتین | 20-0.3 | B1 تیامین | 13-6 |
خاکستر | 6-2 | B2 ریبوفلاوین | 20-6 |
اندازه گیری نشده | 5-2 | B3 نیاسین | 110-40 |
عناصر معدنی | میلی گرم در کیلوگرم | B5 پانتونیک اسید | 20-5 |
پتاسیم | 20000-4000 | B6 پیریدوکسین | 7-2 |
منیزیوم | 300-200 | C آسکوربیک اسید | 560-70 |
کلسیم | 300-200 | بیوتین | 0.7-0.5 |
فسفات | 6000-800 | فولیک اسید | 10-3 |
آهن | 170-11 | توکوفرول | 320-40 |
روی | 250-30 |
به طور مثال در سوئیس اطلاعات زیر بطور کامل برای گرده های تجاری ذکر می شود: ۱۰۰ گرم گرده شامل میانگین ۲۰ گرم پروتئین، ۶۰ گرم کربوهیدرات، ۸ گرم چربی و حدود ۳۰۰ کالری انرژی می باشد. همچنین ترکیبات فیبر نیز در گرده قابل مشاهده است.
ترکیبات غذایی گرده
اهمیت گرده به عنوان ماده غذایی پروتئین دار نه فقط به خاطر پروتئین آن است بلکه از لحاظ اسیدهای امینه ضروری برای زنبور و تنوع و مقدار موجود در آن که بالغ بر 19 نوع اسید آمینه ضروری و غیر ضروری می باشد نیز شایان توجه است. جدول بالا ترکیبات غذایی گرده را نشان می دهد.
به طوری که مشخص شده است گرده های موجود در هوا که به وسیله باد حمل می شوند معمولا ایجاد آلرژی در دستگاه تنفسی و همچنین ایجاد تب یونجه می نمایند ولی برعکس، گرده های حشره دوست یا پولن آنتموفیلیک به صورت خوراکی آلرژی زا نیستند، بلکه درمان کننده آلرژی نیز می باشند.
خواص و کاربرد گرده در زنبور عسل
گرده منبع اصلی تغذیه زنبور عسل و تامین کننده انواع نیازهای غذائی آن، نقش بسیار مهمی در کندو دارد. کمبود گرده زنبور عسلدر کندو باعث کاهش طول عمر زنبورها، کاهش تولید ژل رویال، کاهش تولید زهر، عدم رشد کافی تخمدان های ملکه، کاهش میزان تخم ریزی ملکه، کاهش تولید موم و شان سازی، مبتلاء شدن زنبورها به بعضی از بیماریها و عدم توانائی زمستان گذرانی مناسب می شود و در نهایت می توانند باعث از بین رفتن تدریجی کندو گردد. گرده گل بعنوان مکمل جیره غذائی طیور برای پر رنگ شدن زرده و نیز بهبود کیفیت و تغذیه میگو و دیگر حیوانات کاربرد دارد.
تجربیات در استفاده از گرده گل
الودیانسیکی، پزشکی در بیمارستان روسیه می باشد که سالها بر روی زنبور درمانی بطور تجربی و بالینی کار کرده است. او اثر مصرف گرده در آزمایشات کلینیکی خود را بصورت زیر خلاصه کرد: (جدول: میزان اثر بخشی گرده زنبور عسل در آزمایشات بالینی لودیانسکی)
بیماری درمان شده | بهبودی خیلی خوب یا خوب | بهبود نیافته |
آنمی (کم خونی) | 26 | 5 |
گریاتری (بیماری سالمندان) | 23 | – |
ضعف جنسی | 50 | 15 |
ورم معده | 47 | 5 |
سندروم ناتوانی پس از ضربه | 81 | 15 |
نگهداری گرده گل
شرایط نگهداری گرده گل: نگهداری گرده تازه در شرایط محیطی به مدت چند روز، باعث کاهش کیفیت آن می شود، ولی چنانچه در فریزر نگهداری شود، تا یک ماه قابل استفاده است.
همچنین اگر گرده ها (با رطوبت کمتر از 10 درصد و حرارت 45 درجه سانتیگراد) خشک شوند (خارج از نور خورشید ) در شرایط محیطی معمولی به مدت چند ماه، در یخچال به مدت یک سال و در فریزر به مدت چند سال قابل نگهداری هستند.
بنابراین نگهداری گرده به صورت خشک در ظروف شیشه ای تیره یا مکان های خنک و تاریک توصیه می شود.
نکته: گرده را هرگز نباید در معرض نور خورشید خشک کرد، زیرا باعث تغییر رنگ آن به رنگ قهوه ای روشن (یکنواخت) می شود. پس میتوان نتیجه گرفت رنگ قهوه ای یکنواخت گرده نشانه خشک شدن گرده در معرض نور خورشید است.
روش صحیح نگهداری گرده گل در منزل
بعد از خرید گرده گل بایستی حتما آن را در ظروف ترجیحا شیشه ای در داخل یخچال و به دور از نور مستقیم خورشید و به صورت دربسته نگهداری کنید.
نگهداری گرده گل در دمای اتاق به هیچ وجه توصیه نمی شود چون در این شرایط دمایی معمولا بعد از چند هفته نوعی آفت بسیار خسارت زا به نام شب پره هندی Podia interpunctella با تغذیه از گرده های گل باعث فساد آن خواهد شد.
گرده های گل تازه که رطوبت بالایی داشته باشند نیز در هوای گرم در معرض کپک زدن و تولید رشته های سفید رنگ قارچ در داخل ظرف خواهند بود.
بررسی ها حاکی از آن است که گرده گل خشک شده تا یک و نیم سال در دمای اتاق به لحاظ ویژگی های میکروبیولوژی و حسی پایدار است و در صورت نگهداری در دمای خشک، خنک و تاریک تا 2 سال کیفیت خود را حفظ می کند.
اما با این وجود در یک بررسی مشخص شد که بعد از یک سال خاصیت آنتی اکسیدانی میزان ویتامین ها و مواد پلی فنولی گرده گل به طور محسوسی کاهش پیدا می کند.
نتیجه گیری کلی این که گرده های گل تازه برای مصارف انسانی اولویت دارد و در صورت نگهداری گرده گل بهتر است به صورت تازه در فریزر نگهداری شود و تاحدامکان طی ۶ ماه مصرف شود.
طریقه مصرف گرده گل (گرده زنبور)
یکی از موارد بسیار مهم در مصرف گرده گل که بایستی حتما مورد توجه قرار گیرد، بررسی وجود حساسیت نسبت به مصرف آن است. در بعضی از افراد، مصرف گرده گل باعث ایجاد حساسیت و بروز علائمی همچون خارش بدن، آبریزش بینی، عطسه و حتی برخی علائم شدیدتر می شود. در نتیجه اگر تاکنون گرده گل مصرف نکرده اید نسبت به عدم حساسیت به آن اطمینان حاصل کنید.
بدین صورت که ابتدا و در روز اول، مقدار کمی از گرده مثلا یک یا دو عدد ساچمه گرده مصرف کنید. در صورت عدم ایجاد علائم حساسیت می توانید در روزهای بعد میزان مصرف را تا یک هفته به یک قاشق چای خوری در روز افزایش دهید. توجه داشته باشید در صورت بروز علائم حساسیت حتما نسبت به قطع مصرف اقدام کنید. در این شرایط ادامه ی مصرف گرده و نحوه ی و میزان آن منوط به نظر پزشک متخصص خواهد بود.
از مصرف گرده زنبور عسل تازه و باکیفیت غافل نشوید حتی اگر شده برای یک دوره یک ماهه در فصل بهار!!
روش های مصرف گرده گل: گرده را به روش های مختلفی مصرف میکنند.
توجه : لطفا و حتما پیش از مصرف روش های زیر با پزشک خود مشورت کنید.
- چند عدد دانه گرده را در دهان بگذارید تا به خوبی با بزاق دهان مخلوط شده و به آرامی جذب شود.
- به صورت جویدن و بدون اضافه کردن چیزی به آن، یا مخلوط با آب، قبل یا بعد از غذا. (ناشتا ارجحیت دارد).
- مخلوط با عسل به نسبت مساوی یا 1 به 2، یا با ماست، پنیر و مرّبا.
- داخل کپسولهای خوراکی (می توان از کپسول دارویی استفاده کرد که ابتدا داروی آن را خالی و سپس گرده را داخل آن ریخت و استفاده کرد.)
- همچنین میتوانید گرده گل را همراه با نوشیدنی ها اعم از شربت عسل، آب میوه ها و حتی شیر ولرم میل نمایید.
- استفاده از گرده گل همراه با انواع دسرها، نوشیدنی های سرد و گرم، کیک و غذاهای سلامت محور
- به صورت مصارف خارجی با داروهای بهداشتی و موضعی.
- مقداری گرده را می توان در چای حل کرد و خورد.
- می توان گرده گل را بانسبت مساوی با شیر مخلوط کرد و روی پوست مالید.
- مورد استفاده به عنوان مکمل در بسیاری از تولیدات و مکمل های غذایی
- به عنوان ماده فعال در تولیدات بهداشتی با مصارف خارجی
مقدار مصرف گرده گل
مصرف گرده کامل برای دریافت حداکثری خواص بیولوژیکی گرده، مصرف گرده تازه یا فریز شده و نان گرده، بهترین گزینه است. ارزش گرده و تعیین قیمت آن بدلیل خواص بسیار زیاد این محصول زنبورعسل می باشد بطوریکه مصرف دو قاشق چایخوری (۱۰ گرم) گرده، می تواند از بروز بسیاری از بیماریهای پیشگیری کند.
- برای پیشگیری و افزایش سلامتی افراد بخصوص در زمستان، مصرف روزانه ۱۰- ۲۰ گرم گرده زنبورعسل به مدت سه ماه، توصیه می شود.
- برای مصارف زنبوردرمانی (با هدف درمان بیماری خاص) مصرف ۲۰- ۵۰ گرم گرده زنبورعسل، ۳ مرتبه در روز، یک تا دو ساعت قبل از غذا توصیه شده است.
برای هضم راحت تر گرده، آن را تمام شب در آب بخیسانید. جویدن یا آسیاب کردن گرده قبل از مصرف، عمل هضم این محصول را بهبود می بخشد. برای تصحیح طعم تلخ گرده، می توان آن را بر اساس وزن، به نسبت ۱ به ۱ با عسل مخلوط کرد. وزن تقریبی هر یک از معیارهای مصرفی گرده به این صورت است: قاشق چایخوری، ۶ گرم؛ قاشق غذاخوری، ۹ گرم؛ قاشق سوپخوری، ۱۲ گرم.
مصرف گرده خرد شده و عصاره گرده گل: از دیگر روش های مصرف گرده، خرده شده و عصاره آن می باشد. خرد کردن دانه های گرده، هضم آن را تسهیل می بخشد. تهیه عصاره از گرده زنبورعسل نیز باعث افزایش خواص آنتی اکسیدانی گرده می شود؛ ضمن اینکه بهترین نوع، عصاره الکلی گرده است. خیساندن گرده در آب برای چند ساعت یا یک شبانه روز، هضم این فرآوردهی زنبورعسل را تسهیل می بخشد.
چقدر گرده گل روزانه بخورم؟
در مورد افراد عادی که هیچگونه حساسیتی به مصرف کردم گل ندارند، می توان روزانه تا دو قاشق سوپ خوری ( حداکثر حدود 10 تا 30 گرم) و ترجیحا یک دوره حداکثر ۳۰ تا ۴۰ روزه گرده گل مصرف نمود.
- نحوه مصرف: روزانه ۲ قاشق چایخوری (حدود ۱۰ گرم)
- کودکان: نصف مقدار ذکر شده.
بهتر است این میزان در سه وعده و، نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.
اخطار: توصیه می شود افرادی که حساسیت، آلرژی و آسم دارند از مصرف گرده زنبور خودداری نماینده.
نکته: بهتر است گرده گل به صورت ناشتا مصرف شود. مقدار مصرف حداکثر 30 گرم در روز (دو قاشق سوپ خوری) که مدت مصرف آن می تواند یک دوره یک ماهه پس از پایان هر فصل یا دو بار در سال، اوایل پاییز و اواخر زمستان باشد و اگر یک بار در سال مصرف می شود، بهتر است در بهار باشد.
نکته: برای مصارف درمانی مصرف مداوم روزانه گرده گل به مدت یک تا سه ماه بهترین روش است که می تواند 2 تا 4 بار در سال تکرار شود. بهترین زمان مصرف این دوره بین فصل زمستان و بهار و یا بین تابستان و پاییز است.
نکته: با این حال، محققان بر این باورند که مقدار مصرف موثر گرده زنبور عسل بر اساس سن، سلامتی و سایر شرایط متفاوت است. اما تحقیقات کافی برای تعیین بهترین دوز وجود ندارد.
افراد دارای بیماری آسم و یا مشکلات آلرژیک بایستی از مصرف گرده گل اجتناب کرده یا حداقل با احتیاط بیشتری مصرف نمایند.
- وزن تقریبی هر یک از معیارهای مصرفی گرده به این صورت است: قاشق چایخوری، ۶ گرم؛ قاشق غذاخوری، ۹ گرم؛ قاشق سوپخوری، ۱۲ گرم.
گرده گل باکیفیت چه ویژگی هایی دارد؟
طبیعی است که گرده های گل تولید شده از گیاهان مختلف، ارزش تغذیه ای یکسانی برای انسان ندارند.
- یکی از معیارهای مهم در بررسی کیفیت گرده میزان پروتئین کل آن است.
- گرده های گل تولیدشده از گیاهان حشره دوست همچون سیب و گیلاس و گیاهان مرتعی کوهستانی در مقایسه با گرده های «باد دوست» مثل کاج و ذرت، میزان پروتئین کل بیشتر و ارزش تغذیه ای بالاتری دارند.
- علاوه بر این هرچه میزان تنوع رنگ گرده های گل خریداری شده بیشتر باشد نشان از تنوع گیاهان گرده زا و کیفیت بیشتر گرده دارد.
- گرده های گل مراتع کوهستانی که از نهاده های شیمیایی اعم از سم و کود به دور هستند، از گرده های مزارع کشاورزی که سمپاشی می شوند برای مصرف ارجحیت دارند.
- به طورکلی گرده های الوان (چندرنگ و سالم عاری از باقی ماندوهای شیمیایی) که به خوبی فرآوری و انبارداری شده باشند برای مصارف انسانی انتخاب بهتری هستند.
آیا عطر و طعم شاخص کیفیت گرده گل است؟
در واقع طعم می تواند نشانه خوبی برای دانستن این باشد که آیا محصول شما هنوز قابل خوردن است یا خیر در صورتی که محصول از نظر بصری خوب به نظر برسد. در این مورد ، شما به دنبال طعم های بی مزه هستید، مانند طعم تند یا چیزهای دیگر که به طور غیرطبیعی به نظر می رسند. با این حال ، مهم است که در نظر بگیریم که گرده زنبور عسل می تواند از نظر طعم بسیار متفاوت باشد. می تواند از کاملاً تلخ به بسیار شیرین تبدیل شود. همه چیز بستگی به این داره که زنبورها گرده را از کدام منطقه و گیاه جمع آوری کرده اند. حالا ، اگر طعم آن افتضاح باشد ، احتمال دارد خراب شود.
گرده زنبور عسل (گرده گل) چه طعمی دارد؟
اگر هرگز آن را تجربه نکرده اید ، طعم گرده زنبور عسل با هر چیزی که تا به حال چشیده اید متفاوت است. با این حال ، همانطور که در بالا مشاهده شد ، نمی تواند طعم قوی داشته باشد زیرا می تواند نشانه خراب شدن آن باشد. گرده زنبور باید طعم ملایمی شیرین، کمی خاکی داشته باشد و شما را به یاد گل می اندازد. ممکن است کمی تلخی وجود داشته باشد که این طبیعی است. حال، اگر تلخی بیش از حد شدید باشد، ممکن است خراب شده باشد و باید آن را دور انداخت.
خواص گرده گل برای ورزشکاران (خواص گرده گل برای بدنسازی)
گرده برای افزایش عملکرد ورزشی: مصرف گرده زنبور عسل برای ورزشکاران در اول صبح بسیار توصیه می شود. در بعضی از کشورهای ورزشکاران از گرده گل یا عصاره آن بطور مداوم برای افزایش عملکرد رقابتی و استقامتی خود، استفاده می کنند. افراد شاهد (بدون مصرف گرده) در مقایسه با شناگرانی که از این ترکیب زنبور عسل استفاده کرده بودند، عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه تیمار، داشتند.
در مطالعه ای دیگر، افرادی که از گرده زنبور عسل بطور مداوم در رژیم غذایی خود استفاده کردند، وقفه کمتری بین مدت تمرینات ورزشی خود در مقایسه با افراد شاهد (بدون مصرف گرده)، داشتند. از طرف دیگر، آزمایشی که روی دونده های ماراتون انجام شد، تفاوتی از لحاظ افزایش خون رسانی یا بهبود عملکرد بین گروه تیمار (مصرف کننده گرده) با گروه شاهد مشاهده نشد.
آساووا و همکاران در روسیه، آزمایشهای زیادی بر اثر گرده روی ورزشکاران انجام داده اند که در ذیل مشاهده می کنید:
در سال ۱۹۷۷، ایواشیکیونچ، مصرف دو وعده گرده در روز به مقدار ۱۰ گرم را بر روی ورزشکاران لیتوانیایی مورد ارزیابی قرار داد. افزایش عملکرد این ورزشکاران بهمراه افزایش عملکرد هموگلوبین آنها (افزایش خون رسانی) بطور محسوسی قابل مشاهده بود. نتایج مثبت مشابهی روی بسکتبالیست ها و هندبالیست ها نیز گزارش شد.
واسیلکسی و مالتو در سال ۱۹۸۸، اثر مصرف مستقیم گرده را بر تمرینات نظامی سربازان بررسی کردند. مقدار ۵۰ گرم گرده زنبور عسل قبل از ناهار به این سربازان داده می شد. در دوره های احیای سربازان در فواصل زمانی بین رژه های نظامی و پیاده روی ها، ۷۰ گرم گرده توسط این سربازان مصرف شد. گروه شاهد در این پژوهش هیچ گرده ای دریافت نکردند. پارامترهای فیزیکی مختلفی برای این افراد اندازه گیری شد: وزن، ضربان قلب، شاخص تنفسی و شاخص های روانشناسی، محققین بیان کردند که گرده گل می تواند برای دوره های بازپروری بعد از تمرینات بطور موقفی آمیزی باعث افزایش بهبود عملکرد و فعالیت روانی- جسمی افراد شود. همچنین در پژوهش دیگر، ترکیب گرده – عسل بر روی افراد نتایج مثبتی از بهبود عملکرد آنها نشان داد (۵۰ گرم عسل با ۲۰- ۳۰ گرم گرده گل). بطور کلی میزان مصرف گرده برای هر فرد بالغ در روز طبق این تحقیقات 20 تا ۵۰ گرم توصیه شده است.
علاقه مند به خرید گرده گل هستید؟
نشاوا، اثر مصرف دو قاشق چایخوری (۱۰ گرم) گرده، روزانه ۲ مرتبه به مدت ۱۵ روز را روی ورزشکاران دختر بررسی کرد. موارد مورد ارزیابی در این پژوهش، اندازه گیری وزن توده بدنی، تست نگهداری نفس اسنتنج، عکس العمل دیداری- حرکتی، تست آویزان شدن به قلاب (بارفیکس)، دویدن ۳۰ متر با حداکثر سرعت، اندازه گیری ضربان قلب بعد از تست ها و آزمایش قدم زدن ۳۰ سانتیمتری به مدت ۵ دقیقه بود. در این پژوهش افزایش واکنش به کمبود اکسیژن بافت ها در تست حفظ تنفس استنج مشاهده گردید (۱۹٪) و واکنش دیداری- حرکتی بهبود یافت.
بطور کلی، افزایش استرس بافت ها و ارگانهای بدن، موجب کاهش عکس العمل ایمنی آنها می شود. این موضوع باعث افزایش ریسک بیماری افراد ورزشکار می گردد. در تحقیقی که در روسیه انجام شد، افزایش لنفوسیت T ورزشکاران با مصرف ۸ هفته ترکیب گرده و عسل مورد ارزیابی قرار گرفت. در پژوهش های دیگری که روی اثر گرده بر بدن شناگران، اسکی بازان و دونده های استقامت انجام شد، بطور قابل توجهی کارایی هموگلوبین و پروتئین های بدن این افراد بهبود یافته بود.
طریقه مصرف گرده گل برای ورزشکاران
گرده گل در واقع یک مکمل ورزشی بسیار محبوب، سالم و طبیعی است که می تواند طیف وسیعی از ریزمغذی های ضروری و موردنیاز بدن را در طول فعالیت های سخت و حرفه ای ورزشکاران تأمین نماید. اغلب ورزشکارانی که گرده گل را در برنامه غذایی روزانه خود دارند، تأیید میکنند که میزان انرژی و استقامت را در طول مدت ورزش افزایش میدهد.
- دونده های ماراتن بدنسازان، کشتی گیران و ورزشکارانی که در پروسه عضله سازی هستند و تمرینات استقامتی سنگین انجام می دهند، می توانند مخلوطی از عسل و ۲۰ تا ۵۰ گرم گرده گل را در برنامه غذایی خود قرار داده و روزانه مصرف کنند. گرده گل با دارا بودن حدود ۳۰ درصد پروتئین کل که اغلب آنها قابل جذب اند، یک ترکیب غنی پروتئینی محسوب می شود که به دلیل نداشتن عوارض جانبی و مضرات معمول مکملهای پروتئینی، می تواند جایگزین مناسبی برای آنها باشد.
- به ورزشکارانی که از بابت مصرف مکمل های دارویی نگران هستند، توصیه می شود حتمأگرده گل را در برنامه غذایی خود قرار دهند. به این منظور می توانند گرده های گل را داخل کپسول های دارویی ریخته و نیم ساعت قبل از ورزش ۳ تا ۶ عدد با یک قاشق سوپ خوری و بعد از ورزش نیز جهت کسب انرژی از دست رفته 6 تا 12 کپسول و یا یک قاشق غذاخوری گرده گل مصرف نمایید.
مضرات گرده زنبور عسل
زیان های دانه گرده : بعضی از توده های گرده که توسط زنبوران عسل جمع آوری می شوند محتوی میکروارگانیسم هایی هستند که گفته می شود، عامل خونریزی داخلی می باشند، و نیز بعضی دارای کپک های سمی و ذرات گرد و خاک می باشند. در حال حاضر مزایا یا معایب آن برای سلامتی انسان باید بیشتر مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد. حتی مشخص شده است که گرده بعضی درختان، بوته ها و چمن ها سبب سرماخوردگی و تب بهاره حساسیتی می شوند. (باری هر چند تاکنون پزشکی علمی گرده گل را در هدف های درمانی به کار نبرده است اما پزشکی عملی، از آن داروی بیشمار ضد بیماری ها ساخته است).
گرده زنبور عسل برای زنان باردار بی خطر نیست ولی در صورت شیردهی، باید از مصرف گرده زنبور عسل خودداری کند. گرده زنبور عسل ممکن است باعث افزایش خونریزی در صورت مصرف برخی از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین شود. در صورت مصرف هرگونه داروی بدون نسخه یا گیاهان دارویی، قبل از استفاده گرده زنبور عسل با پزشک خود مشورت کنید.
در هنگام خرید گرده گل باید به چه نکاتی توجه کرد؟
گرده گل یکی از منابع ارزشمند غذایی گیاهی است که میتواند به عنوان و مکمل و به منظور افزایش ارزش تغذیه ای آب میوه ها، دسرها، نوشیدنی ها وحتی غذاهای روزانه مورد استفاده قرار گیرد.
در نتیجه انتخاب و خرید آگاهانه ی گرده ی با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. خرید گرده گل باید از زنبورداران باتجربه که آشنایی کامل به نحوہی جمع آوری و نگهداری آن دارند و یا شرکت های تخصصی عرضه ی محصولات زنبورعسل انجام شود.
در هنگام خرید گرده گل حتما به محل تولید گرده گل توجه داشته باشید و از فروشنده بخواهید اطلاعات دقیق و کاملی از محل تولید گرده به شما ارائه نماید.
متأسفانه گرده های گل خارجی که اغلب از کشورهای چین و اسپانیا به صورت قاچاق وارد کشور می شود توسط برخی از فروشگاه های غیر معتبرو به قیمت های معمولا پایین تر عرضه می گردد به هیچ وجه کیفیت و سلامت گرده های گل ایرانی را نداشته و انتخاب خوبی برای خریداران نخواهند بود.
تنوع رنگ گرده، نشانه کیفیت گرده گل است. پس سعی کنید گرده های گل با حداقل 3 تا 5 نوع رنگ مختلف خریداری کنید. در واقع تنوع رنگ گرده گل، نشانه تنوع گیاهان گرده زای مرتع محل استقرار زنبورعسل و یکی از شاخصه های بسیار مهم خرید گرده گل است.
گرده های گل تک رنگ اغلب زردرنگ انتخاب خوبی برای مصارف انسانی نیست (البته گرده گل های کوهستانی مناطق بکر ممکن است تک رنگ هم باشند!). گرده های گل کوهستان در مقایسه با گرده های گل مزارع کشاورزی کیفیت و قیمت بالاتری دارند.
گرده های گل کوهستان معمولا چند رنگ اند و از آنجایی که توسط گیاهان دارویی کوهستان تولید شده و عاری از نهاده های شیمیایی اعم از سم و کود هستند، انتخاب بهتری برای خرید خواهند بود.
در هنگام خرید سعی کنید چند دانه ی گرده گل را به لحاظ طعم و مزه تست کنید. باید شیرین و خوشمزه و دارای عطر مطلوبی باشند. برخی از گرده ها تلخ مزه هستند که طبیعتا برای مصارف روزانه توصیه نمی شوند. گرده زنبور عسل تازه و باکیفیت بایستی دارای رطوبت مناسب بوده و در هنگام ساییدن با دو انگشت حالت پودری و نرم پیدا کند. در غیر این صورت می توان گفت روش فرآوری آن مطلوب نبوده و کیفیت پایینی دارد.
در مجموع گرده های باکیفیت معمولا چندرنگ، دارای عطر و مزه مطلوب و عاری از لاشه و پاهای زنبورعسل هستند.
فرآورده های دارویی و تجارتی گرده زنبور عسل
در کشورهای مختلف جهان از گرده زنبور عسل و سایر فرآورده های آن داروهای مختلفی ساخته و به بازار فروش عرضه نموده اند، ولی در کشور ما تاکنون هیچ گونه تحقیقاتی در این مورد انجام نگرفته و مؤسسات بهداشتی هم مجوز رسمی برای مصرف گرده به عنوان دارو صادر ننموده اند.
در همین راستا برخی از متخصصین معتقدند ممکن است مصرف گرده در انسان مفید نباشد و یا حتی مضر نیز باشد ولی برعکس بیشتر مؤسسات علمی دنیا مصرف گرده را بی نیاز از تحقیقات درباره مصرف انسانی آن اعلام نموده اند و خوردن گرده را برای انسان بدون ضرر بلکه مفید می دانند.
چند نوع مواد و داروهای تجارتی گرده به شرح زیر است:
- 1. قرص پولن آپین Polenapin
این قرص ها از گرده های جمع آوری شده توسط زنبور عسل به صورت خالص در بسته های یک صد عددی ساخته می شوند و مصرف روزانه آن ۴ تا ۶ قرص می باشد.
- 2. قرص پولنوویتال Tolenovital
این قرص ها محتوی ۰.۵ گرم کرده و ۱ کرم ژله رویال به صورت انجماد خشک می باشد.
- 3. آپی کمپلکس Apicomplex
یکی از تولیدات لابراتوار مدکس ( Medex) یوگسلاوی می باشد که از مخلوط کرده، ژله رویال، بره موم و عسل تهیه می گردد و برای جلوگیری از اثرات نامطلوب اشعه ایکس (x) و در درمان سرطان حنجره و گوارش مؤثر است.
- 4. ویتا پول Vitapol
یک فرآورده دارویی تولید شده در آرژانتین می باشد.
- 5. آپتوپولن Aptopolen
محصولی از کشور ژاپن که به عنوان یک ماده انرژی زا به کار می رود.
- 6. پروستاتا-دیات Poresta-Diat
در درمان ناراحتی های مربوط به غده پروستات به کار می رود.
- 7. انرژین Energin
مخلوطی از گرده و عسل به صورت خمیر در بسته های ۲۰۰ گرمی عرضه می گردد.
- 8. آپی فورت Apifort
مخلوطی از عصاره بره موم، ژله رویال و موم می باشد که به صورت پماد تیوپهای ۳۰ و ۵۰ گرمی تهیه می شود و برای درمان زخم ها خصوصا زخمهای صورت به صورت استعمال خارجی کاربرد دارد.
- 9. آپی گام Apigum
یک نوع آدامس است که ترکیبات آن عسل، گرده، ژله رویال و بره موم است و در کشور رومانی تولید می شود. در چند سال اخیر تولید گرده مورد استقبال چشمگیر زنبورداران عزیز کشورمان قرار گرفته و این فراورده ذی قیمت در فروشگاه های فرآورده های زنبور عسل به صورت خالص یا مخلوط با عسل به دوستان و مشتریان گرامی عرضه می گردد.
سلب مسئولیت پزشکی: اطلاعات موجود در این محتوا "گرده گل چیست؟ خواص + طریقه مصرف و مقدار مصرف" به منزله توصیه پزشکی، تشخیص یا درمان نیستند. برای اطلاعات بیشتر همیشه با یک متخصص یا پزشک خود مشورت کنید.