بروزرسانیشده در خرداد 11, 1400
عسل رسیده و مزایای آن
عسل رسیده «عسلی که به اندازه کافی توسط زنبورها تغلیظ شده باشد»، به عسلی گفته میشود که بدون ترس از فاسدشدن، تا مدت نامعلومی قابل ذخیره باشد.
در اکتشافات باستانشناسی در مصر، خمرهای پر از عسل سالم و قابل مصرف کشف شده که قدمت آن را ۶۰۰۰ سال و در مورد دیگر ۱۲۰۰۰ سال تخمین زده اند. این موضوع ثابت می کند که عسل رسیده در صورت قرار گرفتن یا ذخیره شدن در شرایط مناسب، تا مدت نامعلومی سالم و قابل تغذیه باقی می ماند.
در عملیات تولید عسل، زنبورهای کارگر شهد گل ها را به کندو می آورند و به صورت عسل نارس (عسل رقیق) و به طور موقت در حجره های خاصی از شانها ذخیره میکنند و براساس غریزه طبیعی، برای جلوگیری از فاسد شدن عسل رقیق، در فرصت مناسب اقدام به تغلیظ کردن آن می کنند.
در عملیات تغلیظ، دسته ای از زنبورهای کارگر که مسئول اینکارند، روی لبه حجره ها می نشینند و با فروکردن خرطوم خود در حجره های پر از عسل رقیق، در هر نوبت مقداری عسل رقیق را به درون عسلدان خود میمکند. عسل مکیده شده، در بدن زنبور تاحد لازم آبگیری می شود و به مقدار لازم برخی از مواد ساخته شده داخل بدن زنبور؛ مثل، آنزیم تبدیل کننده ساکروز به گلوکز و فروکتوز (انورتاز)، آنتی بیوتیک و احتمالا مواد دیگر به آن اضافه می شود و سرانجام عسل تغلیظ شده به داخل حجره برگردانده می شود.
زنبورها آب ناشی از آبگیری از عسل رقیق را به عنوان آب مورد نیاز بدن خود مصرف می کنند و مازاد آن را به عنوان ادرار و مخلوط با مدفوع در خارج از کندو دفع می کنند.
در مواقعی از سال که جریان شهد آوری به داخل کندو شدت دارد، به علت گرمای داخل کندو همواره عسل رقیق درون حجره ها در حال تبخیر شدن است که این تبخیر باعث بالارفتن رطوبت داخل کند و می شود و اگر این رطوبت کم نشود، در حجره های سرباز حاوی عسل تازه تغلیظ شده نفوذ کرده و مشکل آفرین می شود.
لذا به محض بالابودن رطوبت داخل کندو، دسته ای از زنبورهای کارگر با بال زدن بر فراز حجرهها باعث به گردش در آمدن هوا و تهویه کندو میشوند که به این ترتیب رطوبت اضافی داخل کندو خارج شده و امکان تبخیر سطحی عسل های موجود در حجره های سرباز نیز فراهم می شود. لذا عمل بال زدن زنبورها علاوه بر تهویه کندو و ثابت نگهداشتن تقریبی رطوبت داخلی کند و باعث تغلیظ عسل رقیق نیز میشود.
عسل رسیده با ویژگی غلیظ بودن و سایر خصوصیاتی که دارد، محیطی است که هیچ نوع موجود زنده ای در آن قادر به ادامه زندگی و فعالیت نیست و به این لحاظ است که عسل رسیده را به راحتی می توان بدون نیاز به هیچ نوع فرآوری یا نگهداری در یخچال تا مدت نامعلومی نگهداری کرد. ما در گروه زنبورداری آپاوارتا نسبت به رسیده بودن عسل طبیعی توجه لازم رو داریم.
عسل نارس و معایب آن
به عسلی گفته می شود که به تازگی توسط زنبورها تولید شده باشد و هنوز عملیات تغلیظ توسط زنبورها روی آن انجام نشده یا به قدر کافی انجام نشده باشد. لذا چنین عسلی رطوبت بالایی دارد و چنانچه در این حالت برداشت شود، نمی توان به مدت طولانی آن را ذخیره کرد.
وقتی حجره های شانها از عسل پر شدند و عملیات تغلیظ نیز به قدر کافی روی عسل انجام شد، زنبورها درب حجره ها را با لایه ای از موم می پوشانند. لذا تمام شانهایی که حجره های آنها با لایه مومی بسته شده باشد، حاوی عسل رسیده (تغلیظ شده) هستند.
اما داخل حجره های باز ممکن است از لحاظ رسیدگی عسل چند حالت وجود داشته باشد:
- ممکن است به صورت نیمه پر و حاوی عسل رسیده ی روز قبل باشد.
- ممکن است در قسمت پایین حاوی عسل رسیده و در قسمت بالا حاوی عسل نارس باشد. که چنین عسلی در صورت ذخیره شدن طولانی مدت، ممکن است فاسد شود. به طور کلی زنبورها زمانی اقدام به درپوش گذاری یک حجرۂ ذخیره عسل بالایه مومی میکنند که اولا حجره کاملا از عسل پر شده باشد و ثانیا تمام عسل موجود در حجره تغلیظ شده باشد. بنابراین چنانچه در هنگام برداشت عسل جریان شهد هنوز بر قرار باشد، شانهایی با حجره های باز نشان دهنده این است که عسل موجود در آنها به احتمال بسیار قوی هنوز تغلیظ نشده و به علت رسیده نبودن، آماده برداشت نیستند. چرا که زنبورها کار شهد آوری را در روز انجام می دهند و در طول شب عسل جمع آوری شده در همان روز را تغلیظ میکنند و هر حجره ای را که با عسل تغلیظ شده به طور کامل پرکنند، آن را با لایه ای از موم درپوش گذاری می کنند. لذا پرکردن حجرات نیمه پر را به روز بعد موکول می کنند.
سلب مسئولیت پزشکی: اطلاعات موجود در این محتوا "عسل رسیده چست؟ عسل نارس چیست؟" به منزله توصیه پزشکی، تشخیص یا درمان نیستند. برای اطلاعات بیشتر همیشه با یک متخصص یا پزشک خود مشورت کنید.